14 علت زبان سبز

زبان سبز به چه معناست؟ مشکل سبز شدن زبان یا همان زبان سبز پس از خوردن یا نوشیدن چیزی که دارای رنگ سبز است (چه طبیعی چه مصنوعی مانند رنگ های خوراکی) بیشتر رخ می دهد. علاوه بر این، عفونت و یا رشد بیش از حد میکروب های خاص نیز اغلب علت تغییر رنگ زبان به سبز است، اگرچه علل دیگری نیز برای توجیه علت سبز بودن زبان وجود دارد. علائم این بیماری معمولا پس از درمان شرایط زیر اتفاق می افتد. با ما در این مقاله از مجله کرج دنتیستس همراه باشید تا با درمان سبز شدن زبان بیشتر آشنا شوید.

👈 بیشتر بخوانید: درمان سه سوته دندان درد

14 علت زبان سبز

شرایط و حتی بیماری های مختلف ممکن است باعث تغییر رنگ زبان به سبز بشود. در اغلب موارد زبان سبز با تغییر رنگ زبان به سفید شروع می شود و سپس تغییر رنگ به سبز می دهد. برخی از مهم ترین شرایط در این خصوص که علاوه بر تغییر رنگ زبان, باعث بر هم خوردن اصول اصلاح طرح لبخند نیز می شوند در ادامه مورد بررسی قرار گرفته اند:

برفک دهانی

زبان سبز نشانه چیست؟ در بعضی موارد، ایجاد میکروب یا بهداشت دهان ضعیف, منجر به عفونت میشود. کاندیدا آلبیکنس، نوعی مخمر طبیعی است که معمولا توسط باکتری های دیگر متعادل است. ریزش دهان هنگامی که این مخمر در دهان و زبان غلبه می کند ، اتفاق می افتد. این مشکل ممکن است در حوزه دندانپزشکی کودکان بیشتر مورد توجه باشد.

برفک معمولا باعث می شود که زبان یک ظاهر سفید داشته باشد، اما بسته به اینکه عفونت چگونه رشد می کند، ممکن است در طول زمان رنگ سبز تغییر کند. برفک همچنین باعث بروز مشکلات زیر نیز می شود:

• ضربه و یا تغییر در بافت در زبان یا لوزه ها
• درد در دهان
• مشکل یا درد در زمان بلع
• خونریزی بر اثر غذا، یا توسط دندان یا مسواک بریده شود

لوکوپلاکیا

لوکوپلاکیا سبب ایجاد یک لکه سفید در دهان یا زبان می شود که ممکن است در طول زمان سبز شود یا تغییر رنگ داده شود. لوکوپلاکیا اغلب با مصرف الکل یا دخانیات مرتبط است همچنین ممکن است شکست ایمپلنت دندان باعث بروز این مشکل شود.

لوکوپلاکیا معمولا بی درد و بی ضرر است. پزشکان هنوز هم می خواهند آن را به طور منظم نظارت کنند زیرا بعضی از موارد لکوپالاکیا ممکن است سرطانی باشد .

زبان مودار

زبان مودار یک حالت بی ضرر است که سبب تغییر ظاهر زبان و معمولا ایجاد زبان سبز رنگ می شود. این امر به دلیل ایجاد سلول های کراتین رخ می دهد که پروتئین هایی هستند که موهای انسان را تشکیل می دهند. این ساختار می تواند به زبان بافتی خشن و مودار بدهد. این سطح خشن همچنین زمینه ای عالی برای رشد قارچ ها و باکتری دهان و دندان را فراهم می کند که می تواند زبان سبز را نیز ایجاد کند.

زبان مودار در افراد مسن بیشتر از سایر افراد دیگر رایج است، هرچند که در هر سنی ممکن است رخ دهد. زبان مودار علاوه بر سبز شدن ممکن است علایم دیگر را شامل شود:

• طعم عجیب و غریب در زبان
• احساس خارش یا ضعف در هنگام بلعیدن می تواند بدتر شود
• بوی بد دهان
• مشکل خوردن غذا یا تغییر در جوانه های طعم

عوامل موثر بر زبان مودار عبارتند از: بهداشت دهان و دندان مخصوصا زمانی که یکی از پروسه های دندانپزشکی زیبایی مانند ونیر دندان را انجام داده اید و به  بهداشت دهان و دندان رسیدگی نمیکنید. استفاده از داروهای خاص مانند آنتی بیوتیک ها و یا تنباکو و کافئین نیز همین گونه است.

زبان جغرافیایی

زبان جغرافیایی یک وضعیت و بیماری بی ضرر است که موجب بروز دایره هایی در زبان می شود. این تکه ها اغلب به نظر می رسد به عنوان یک نقطه قرمز تیره با یک مرز بال سفید در ابتدا، اما آنها ممکن است در طول زمان تغییر رنگ بدهند. این ضایعات همچنین ممکن است در طول زمان شکل یا مکان را تغییر دهند و اغلب ناپدید می شوند و دوباره ظاهر می شوند.

زبان جغرافیایی ممکن است علایم دیگری مانند احساس سوزش در دهان یا ناراحتی در هنگام غذا خوردن، مخصوصا هنگام خوردن غذاهای تند و یا اسیدی باشد. زبان نیز ممکن است به مواد شیمیایی در محصولات دهان و دود سیگار حساس باشد.

لیکن پلان

لیکن پلان یک اختلال در سیستم ایمنی است که می تواند باعث بروز خارش و تغییر رنگ زبان شود. زبان به طور معمول سفید می شود، اما اگر باکتری یا قارچ شروع به رشد کند، ممکن است یک رنگ سبز و در نهایت زبان سبز ایجاد کند. برخی از محصولات خوراکی، غذاها و نوشیدنی ها همچنین ممکن است مسئول تغییر رنگ باشند.

لیگن پلان همچنین ممکن است ضایعات سفید در دهان را ایجاد کند، که می تواند رنگ را بسته به اینکه غذاهایی که فرد مصرف کرده, باعث شود باکتری ها شروع به تکثیر کنند، و زبان تغییر رنگ می دهد. این ضایعات ممکن است دردناک باشد و اغلب باعث سوزش زبان و دهان میشود که سبب ایجاد زبان سبز میشود.

سیفلیس

سیفلیس نوعی عفونت باکتریایی است که می تواند در طی بارداری از نظر جنسی انتقال یابد یا از مادر به کودک منتقل شود. بنابراین در صورت مشاهده علائم, لازم است که حتما به یک متخصص دندانپزشک بارداری که در زمینه  دندانپزشکی بارداری فعال است مراجعه کنید.

سفلیس میتواند در طول زمان باعث ایجاد علائمی مانند سبز شدن زبان یا تغییر رنگ های دیگر شود. این مشکل در صورتی که درمان نشود باعث ایجاد زخم های متعددی در سطح زبان و دهان میشود. پزشکان معمولا برای درمان سیفلیس، پنی سیلین را تجویز می کنند.

👈 بیشتر بخوانید: لکه های قرمز روی سقف دهان چیست؟

سرطان زبان

گرچه این بیماری بسیار شایعتر از عفونت دهان است، اما سرطان دهان نیز ممکن است علایم مشابهی با آن ایجاد کند. یکی از نشانه های سرطان دهانی، درد, زخم یا ضایعه در زبان است که نمی تواند درمان شود.

این درد ممکن است بسته به محصولات خوراکی که فرد مصرف می کند و مواد غذایی و نوشیدنی که مصرف می کنند، تغییر کند یا باکتری ها شروع به جمع شدن در روی زبان کنند.

سرطان دهان علاوه بر موارد بالا معمولا علائم دیگری نیز ایجاد می کند، سایر علائم سرطان دهان که باعث ایجاد زبان سبز رنگ یا سبز شدن زبان میشوند عبارتند از:

• ایجاد ناهمواری در سطح زبان
• درد مداوم زبان
• خونریزی زبان و بیماری لثه 
• دندان های شل یا لق شدن دندان ها
• کاهش وزن به دلایل نامعلوم
• تکه های رنگی روی زبان که ممکن است سبز، سفید یا صورتی باشند
• احساس خارش یا سوزش در لبها، چانه یا گردن
•  گلودرد یا درد فک

سرطان دهان

یکی از نگران کننده ترین علل زبان سبز، سرطان دهان است. زخم های سرطانی در دهان می توانند به رنگ های مختلف، از جمله سبز ظاهر شوند. اگر لکه های سبز رنگ روی زبان شما همراه با علائمی مانند درد، خونریزی یا مشکل در بلعیدن یا صحبت کردن است، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

علائم سرطان دهان در مراحل اولیه ممکن است خفیف و نامحسوس باشند، به همین دلیل تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم است. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• لکه های قرمز یا سفید روی زبان یا دهان که التیام نمی یابند.
• زخم های دهان که دردناک هستند یا به راحتی خونریزی می کنند.
• درد یا بی حسی در دهان.
• مشکل در جویدن، بلعیدن یا صحبت کردن.
• تورم غدد لنفاوی در گردن.
• کاهش وزن بدون دلیل.

استعمال دخانیات و الکل

مصرف دخانیات و الکل می تواند به سلامت دهان و زبان آسیب برساند و باعث ایجاد لکه های سبز یا قهوه ای روی زبان شود. ترک سیگار و کاهش مصرف الکل می تواند به بهبود سلامت دهان و زبان شما کمک کند.

علاوه بر سبز شدن زبان، افراد مبتلا به این عارضه ممکن است علائم دیگری مانند:

• خشکی دهان
• سوزش و قرمزی دهان
• زخم های دهان و لثه
• بوی بد دهان
• مشکل در بلعیدن
• تغییر طعم غذا

عفونت در گلو و لوزه ها

در ادامه این مقاله با عنوان رنگ سبز زبان نشانه چیست؟ باید بگوییم که عفونت هایی مانند استرپتوکک گلو یا مونونوکلئوز عفونی می توانند باعث التهاب و تورم لوزه ها و گلو شوند. این التهاب گاهی اوقات می تواند به زبان سرایت کند و باعث ایجاد لکه های سبز یا سفید روی آن شود.

علاوه بر لکه های سبز روی زبان، عفونت گلو و لوزه ها ممکن است با علائم دیگری مانند:

• گلودرد
• تب
• لوزه های قرمز و متورم
• مشکل در بلعیدن
• درد گوش
• تورم غدد لنفاوی در گردن
• سرفه
• آبریزش بینی
• خستگی
• از دست دادن اشتها

استفاده از داروهای مختلف

برخی از داروها، مانند آنتی بیوتیک ها، می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند که باعث تغییر رنگ زبان به رنگ سبز یا قهوه ای می شود. اگر پس از شروع مصرف داروی جدید متوجه تغییر رنگ زبان خود شدید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

اگر پس از شروع مصرف داروی جدید متوجه تغییر رنگ زبان خود شدید، اقدامات زیر را انجام دهید:

• با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. آنها می توانند به شما بگویند که آیا تغییر رنگ زبان شما یک عارضه جانبی شناخته شده دارو است یا خیر و در صورت نیاز به شما در یافتن راه حلی برای این مشکل کمک می کنند.
• بهداشت دهان و دندان خود را به طور منظم رعایت کنید. دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار در روز نخ دندان بکشید تا دهان خود را تمیز نگه دارید و از رشد باکتری ها و قارچ ها جلوگیری کنید.
• از دهانشویه بدون نسخه استفاده کنید. دهانشویه می تواند به از بین بردن باکتری ها و قارچ ها از دهان شما کمک کند و به کاهش لکه های سبز روی زبان شما کمک کند.
• از آدامس یا آبنبات بدون قند استفاده کنید. جویدن آدامس یا آبنبات بدون قند می تواند به افزایش تولید بزاق کمک کند که به نوبه خود می تواند به مرطوب نگه داشتن دهان و جلوگیری از خشکی دهان کمک کند.

غذاها و نوشیدنی ها

در پی پاسخ به سوال زبان سبز یعنی چه و چه عللی دارد؟ باید بگوییم که مصرف برخی از غذاها و نوشیدنی ها، مانند آبنبات های سبز، سبزیجات برگدار یا نوشیدنی های انرژی زا، می تواند به طور موقت باعث تغییر رنگ زبان به رنگ سبز شود. این تغییر رنگ معمولاً بی ضرر است و پس از مدتی از بین می رود.

در اینجا به برخی از شایع ترین غذاها و نوشیدنی ها که می توانند باعث سبز شدن زبان شوند، اشاره می کنیم:

• سبزیجات برگدار: سبزیجات برگداری مانند اسفناج، کلم پیچ و کاهو سرشار از رنگدانه ای به نام کلروفیل هستند. کلروفیل می تواند به زبان بچسبد و آن را به رنگ سبز درآورد.
• آب نبات های سبز: آب نبات های سبز اغلب حاوی رنگ های خوراکی مصنوعی هستند که می توانند زبان را به رنگ سبز درآورند.
• نوشیدنی های انرژی زا: برخی از نوشیدنی های انرژی زا حاوی رنگ های خوراکی مصنوعی و همچنین کافئین هستند. کافئین می تواند باعث افزایش جریان خون در زبان شود و آن را به رنگ سبز درآورد.
• سس سویا: سس سویا حاوی مقادیر زیادی آهن است که می تواند به زبان بچسبد و آن را به رنگ سبز تیره درآورد.
• ترشی: ترشی ها اغلب با سرکه تهیه می شوند که اسیدی است و می تواند باعث تحریک زبان و تغییر رنگ آن به سبز شود.

رفلاکس صفرا

یکی از انواع علت سبز شدن زبان رفلاکس صفرا می باشد. هنگامی که اسید معده و صفرا به داخل مری برمی گردند، به آن رفلاکس اسید یا بیماری رفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD) گفته می شود. این امر می تواند باعث تحریک زبان و ایجاد لکه های سبز یا زرد روی آن شود. علائم سبز شدن زبان به علت رفلاکس صفرا عبارتند از:

• لکه های سبز یا زرد روی زبان
• طعم تلخ یا ترش در دهان
• سوزش سر دل
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد شکم
• نفخ
• احساس سیری زودرس
• مشکل در بلعیدن
• سرفه یا گرفتگی صدا

مشکلات معده

برخی از مشکلات معده، مانند ورم معده یا زخم معده، می توانند علت تلخی دهان و سبز شدن زبان باشند. این التهاب گاهی اوقات می تواند به زبان سرایت کند و باعث ایجاد لکه های سبز یا سفید روی آن شود. عوامل خطر ابتلا به سبز شدن زبان به علت مشکلات معده عبارتند از:

• سابقه مشکلات معده مانند ورم معده، زخم معده یا بیماری سلیاک
• مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• عفونت باکتریایی مانند هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori)
• مصرف الکل
• سیگار کشیدن
• استرس

علل دیگری که می توانند باعث تغییر رنگ زبان و یا زبان سبز شوند

سایر علل احتمالی برای توجیه علت و چون و چرایی این بیماری عبارتند از:

• سطح پایین بهداشت دهان و دندان
• خروج ترشحات از بخش های مختلف گلو و دهان
• مصرف مواد مخدر
• استفاده از روکش های دندانی (ونیر دندان) غیر استاندارد و ارزان (برخی از مراکز دندانپرشکی زیبایی به درخواست مراجعین از ارزانترین و بی کیفیت ترین لمینت دندان، ونیر کامپوزیت دندان و سایر روکش های دندانی استفاده میکنند که دچار رنگ پذیری میشوند. زبان با برخورد با این رنگ که روی کامپوزیت دندان است دچار رنگ پذیری می گردد.
• عفونت ناشی از شکست ایمپلنت دندان

👈 بیشتر بخوانید: فلورایدتراپی جه کمکی به جلوگیری از پوسیدگی دندان می کند؟

درمان زبان سبز

همانطور که در بخش های قبلی اشاره شد، سبز شدن زبان می تواند ناشی از علل مختلفی باشد. درمان این بیماری به علت زمینه ای آن بستگی دارد. در این بخش به طور کلی به روش های درمان زبان سبز می پردازیم.

درمان خانگی سبز شدن زبان

• رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز برای از بین بردن باکتری ها و قارچ هایی که می توانند باعث ایجاد لکه های سبز روی زبان شوند، ضروری است.
• استفاده از دهانشویه: استفاده از دهانشویه ضدعفونی کننده می تواند به از بین بردن باکتری ها و قارچ های دهان و کمک به درمان زبان سبز کمک کند.
• نوشیدن آب فراوان: نوشیدن آب فراوان به هیدراته ماندن بدن و کمک به دفع سموم از بدن کمک می کند.
• مصرف غذاهای سالم: مصرف غذاهای سالم که سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی هستند، به تقویت سیستم ایمنی بدن و کمک به درمان زبان سبز کمک می کند.
• اجتناب از مصرف دخانیات و الکل: مصرف دخانیات و الکل می تواند به تحریک دهان و زبان و بدتر شدن زبان سبز شود.
• تسکین علائم زبان سبز: تسکین علائم زبان سبز با غرغره کردن با آب نمک گرم، مکیدن قرص نعناع، استفاده از ژل آلوئه ورا و ….

درمان های دارویی

• داروهای ضد قارچ: اگر علت زبان سبز عفونت قارچی مانند برفک دهان باشد، پزشک داروهای ضد قارچ مانند کلوتریمازول، فلوکونازول، نیستاتین یا ایتراکونازول را تجویز می کند.
• آنتی بیوتیک ها: اگر علت زبان سبز عفونت باکتریایی باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند.
• داروهای ضد التهابی: اگر علت زبان سبز التهاب باشد، پزشک داروهای ضد التهابی مانند استروئیدها را تجویز می کند.

اگر لکه های سبز رنگ روی زبان شما همراه با علائمی مانند درد، خونریزی، مشکل در بلعیدن یا صحبت کردن، تب، یا خستگی است، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. سبز شدن زبان همیشه نشانه یک بیماری جدی نیست. با درمان مناسب، اکثر موارد سبز شدن زبان را می توان به طور موثر درمان کرد. اگر نگران سبز شدن زبان خود هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علت زبان سبز در طب سنتی

طب اسلامی که بر پایه ی آموزه های قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) بنا شده است، دیدگاه خاص خود را در مورد علل و درمان بیماری ها، از جمله سبز شدن زبان، دارد. علت سبز شدن زبان در طب اسلامی موارد متفاوتی ذکر شده است که به طور کلی به دو دسته ی اصلی تقسیم می شوند:

علل مربوط به سوء مزاج

• سوء مزاج گرم و تر: این سوء مزاج می تواند ناشی از مصرف بیش از حد غذاهای گرم و تر مانند خرما، انجیر، توت، گوشت قرمز و ادویه جات باشد. علائم این سوء مزاج شامل تعریق زیاد، تشنگی، پرخوری، خواب آلودگی و تنبلی است.
• سوء مزاج سرد و تر: این سوء مزاج می تواند ناشی از مصرف بیش از حد غذاهای سرد و تر مانند ماست، خیار، هندوانه، دوغ و سالاد باشد. علائم این سوء مزاج شامل ضعف و بی حالی، اسهال، نفخ شکم، ورم معده و سردی مزاج است.

علل مربوط به بیماری های خاص

• بیماری های کبدی: در طب اسلامی، کبد به عنوان “مادر بدن” شناخته می شود و نقش مهمی در هضم غذا و تصفیه خون دارد. ضعف و سوء عملکرد کبد می تواند منجر به بروز مشکلات مختلفی از جمله سبز شدن زبان شود.
• بیماری های گوارشی: سوء هاضمه، نفخ شکم، یبوست و اسهال می توانند از جمله علل سبز شدن زبان در طب اسلامی باشند.
• بیماری های خونی: کم خونی، فقر آهن و اختلالات انعقادی خون نیز می توانند در طب اسلامی به عنوان علل سبز شدن زبان ذکر شوند.

نتیجه گیری

سبز شدن زبان می تواند ناشی از علل مختلفی باشد، از جمله مشکلات دهان و دندان، عفونت ها، بیماری های معده، و مصرف برخی از داروها یا غذاها. در برخی موارد، سبز شدن زبان ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی تر باشد.

اگر لکه های سبز رنگ روی زبان شما همراه با علائمی مانند درد، خونریزی، مشکل در بلعیدن یا صحبت کردن، تب، یا خستگی است، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. با تشخیص و درمان مناسب، اکثر موارد سبز شدن زبان را می توان به طور موثر درمان کرد.