عصب کشی دندان چیست و چرا آن را انجام می دهند؟

روت کانال یا عصب کشی (Root Canal) یک پروسه دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی است که شامل از بین بردن بخش داخلی و نرم دندان یا پالپ (pulp) دندان است. به طور کلی عصب کشی به شما کمک می کند تا به جای کشیدن دندان، به سراغ درمان عصب دندان رفته و پوسیدگی دندان را رفع کنید.

عصب کشی تحت بی حسی موضعی انجام می شود که دندانپزشک اقدامات آن را انجام می دهد. در ادامه این مقاله از مجله دندانپزشکی کرج دنتیستس پاسخی برای سوال”در عصب کشی دندان چه اتفاقی می افتد؟” خواهید یافت.

جدول دسترسی سریع به مهم ترین عناوین این مطلب

• عصب کشی دندان چیست؟
• ساختمان و ساختار دندان
• چه موقع به انجام عصب کشی نیاز پیدا خواهیم کرد؟
• علائمی که نشان می دهد نیاز به درمان ریشه داریم
• مراحل عصب کشی دندان
• مزایای عصب کشی دندان
• مراقبت های پس از عصب کشی
• خطرات احتمالی و عوارض عصب کشی دندان
• بعد از عصب کشی دندان چه اتفاقی می‌افتد؟
• هزینه عصب کشی دندان چقدر است؟
• جدول قیمت عصب کشی دندان در سال 1402
• عمر دندان عصب کشی شده چقدر است؟

عصب کشی دندان چیست؟

عوامل مختلفی می تواند باعث دندان درد شدید ما بشود که اگر این درد و یا عفونت به پالپ دندان برسد شما مجبور به کشیدن دندان خواهید شد.

پالپ از اعصاب، بافت همبند و عروق خونی ساخته شده است كه به رشد دندان كمک می كند. اگر نمی خواهید که دندان خود را از دست بدهید می توانید به درمان عصب بپردازید. حال باید در پاسخ به سوال عصب کشی دندان چیست باید بگوییم که عصب کشی دندان به انگلیسی Endodontic therapy روشی است که در آن بخش داخلی دندان و یا همان پالپ دندان را از هرگونه عفونت عاری و خالی می کنند. پس از خالی کردن این بخش از دندان آن را با مواد مخصوص پر می کنند.

همان طور که گفتیم در بیشتر موارد، دندانپزشک عمومی یا متخصص اندودنتیست عصب کشی را تحت بی حسی موضعی انجام خواهند داد.

👈بیش تر بخوانید: آیا با راه های ترمیم دندان دندان پوسیده آشنایی دارید

ساختمان و ساختار دندان

یکی از مواردی که به درک بهتر روت کانال تراپی می تواند کمک کند آشنایی با ساختار دندان است. دندان به زور کلی از 3 بخش تشکیل می شود.

1. ریشه دندان: ریشه دندان به وسیله رباط پریودنتال به استخوان متصل است و زیر خط لثه قرار دارد.
2. طوق و گردن: بین تاج و ریشه و در حد فاصل خط لثه قرار دارد.
3. تاج دندان: روی خط لثه است و متشکل از 2 لایه مینا و عاج دندان است.

پالپ دندان نیز در داخل تاج دندان و زیر لایه های مینای دندان و عاج قرار دارد که به آن مغز دندان نیز می گویند.

چه موقع به عصب کشی نیاز پیدا خواهیم کرد؟

روت کانال تراپی هنگامی انجام می شود که قسمت داخلی یک دندان یا پالپ آن آسیب ببیند و یا دچار التهاب و عفونت شود. حتی اگر پالپ یا مغز دندان از بین رفته باشد و یا در اصطلاح مرده باشد، بخش بالایی دندان یا همان تاج  می تواند کماکان دست نخورده باقی بماند. از بین بردن پالپ دندان آسیب دیده یا آلوده، بهترین روش برای حفظ ساختار دندان ها است.

علل عمده صدمه به پالپ شامل موارد زیر است:

• پوسیدگی دندان عمیق به دلیل عدم رسیدی و درمان سوراخ ها و حفره های دندان
• انجام چندیدن پروسه درمانی دندانپزشکی روی یک دندان
• بروز ترک در دندان
• وارد شدن آسیب و تروما به دندان
• نشت پرکردگی قبلی دندان که باعث پوسیدگی در زیر مواد می شود.

شایع ترین علائم پالپ دندانی که آسیب دیده است عبراتد از:

• احساس درد متوسط تا شدید در دندان
• تورم و احساس گرما در لثه ها

دندانپزشک شما دندانی را که دردناک است را معاینه کرده و از اشعه X برای تأیید تشخیص خود استفاده می‌کند. اگر شما نیازمند انجام عصب کشی و روت کانال باشید، دندانپزشک احتمالا شما را به یک متخصص اندودنتیست ارجاع خواهد داد.

👈بیش تر بخوانید: لمینت دندان پر شده چگونه انجام می شود؟

علائمی که نشان می دهد نیاز به درمان ریشه داریم

برخی از علائمی که نشان می دهند به درمان ریشه نیاز داریم عبارتند از:

• حساسیت مداوم دندان به سرما و یا گرما
• ایجاد حساسیت در هنگام جویدن
• تغییر رنگ دندان
• تورم لثه و یا ترشح از کنار آن

در برخی موارد نیز بدون دیدن هیچ علامتی ممکن است که به روت کانال تراپی نیاز پیدا کنید.

مراحل عصب کشی دندان

فرآیند روت کانال به طور معمول در مطب دندانپزشکی انجام می شود. دندانپزشک عمومی دندانی که دچار درد شده است را معاینه می کند و اگر روت کانال تراپی برای درمان سه سوته دندان درد شما تاثیر گذار بود، انجام می دهد. هچنین دندانپزشک شما با استفاده از اشعه x می تواند تشخیص خود را تایید کند. حال پروسه عصب کشی دندان و روت کانال شروع می شود. این پروسه شامل چند مرحله اساسی است که در ادامه با هر کدام از مراحل عصب کشی بیشتر آشنا خواهید شد:

مرحله 1: بی حسی موضعی دندان (Anesthetic)

بسیاری از مراجعان از ما می پرسند که آیا عصب کشی دندان درد دارد؟ شما باید بدانید که دندانپزشک مقدار کمی از داروهای بی حس کننده را روی لثه شما در نزدیکی دندان آسیب دیده قرار می دهد. پس از عملی شدن این کار، لثه ها به شیوه موضعی بی حس می شوند. حین تزریق بی حس کننده ها ممکن است احساس درد جزئی و یا احساس سوزش داشته باشید، اما این حس به سرعت خواهد گذشت. در طول انجام عمل عصب کشی شما بیدار خواهید بود، اما داروهای بی حس کننده باعث می‌شوند هیچ گونه دردی نداشته باشید بنابریان نگران این نباشید که عصب کشی دندان درد دارد یا نه.

همچنین باید بگوییم که اگر عفونت و یا پوسیدگی دندان شما زیاد باشد، امکان دارد که بی حسی دندان شما زمان بیش تری طول بکشد. به طور کلی نیز دندانپزشک پس از تشخیص عفونت و پوسیدگی برای کاهش آن داروهای آنتی بیوتیک تجویز می کند و پروسه روت کانال تراپی 10 الی 12 روز پس از آن شروع می شود.

مرحله 2: برداشتن پالپ دندان (Removing the pulp)

وقتی دندان شما بی حس می شود، متخصص اندودنتیست یا دندانپزشک عمومی در قسمت عاج دندان و یا بالای آن شکاف کوچکی ایجاد می کند تا بتواند پالپ دندان را ببیند. هنگامی که پالپ آلوده یا آسیب دیده در معرض دید قرار گیرد، متخصص با استفاده از ابزارهای ویژه ای به نام فایل دندانپزشکی (files)، آن را به دقت برمی دارد. دندانپزشک برای تمیز کردن تمام مسیر کانال دندان شما دقت بسیار بالایی به خرج می دهد. پس از برداشتن پالپ دندان، عصب دندان را نیز خارج می کند.

مرحله 3: آنتی بیوتیک ها (Antibiotics)

پس از برداشتن مغز و پالپ دندان، دندانپزشک ممکن است موضع باز شده را با یک آنتی بیوتیک موضعی پوشش داده تا عفونت ایجاد شده را سرکوب کند و مانع از تشدید و عود مجدد آن شود. پس از تمیز کردن و ضد عفونی شدن کانال ها، دندانپزشک دندان را با خمیر سیلر و ماده ای لاستیک مانند به نام گوتاپرکا پر می کند. دندانپزشک همچنین ممکن است آنتی بیوتیک های خوراکی را برای مدیریت و اطمینان از سرکوب عفونت برای شما تجویز کند.

مرحله 4: پر کردن موقتی (Temporary filling)

دندانپزشک با پر کردن شکاف کوچکی که در قسمت بالای دندان در همان ابتدای روت کانال تراپی ایجاد کرده بود بصورت موقتی آن را مهر و موم می کند. آن ها به کمک سیلانت سوراخ ها و درز ها را مسدود می کنند تا کانال از آسیب ناشی از بزاق در امان بماند.

باید بگوییم که دندان شما دیگر مثل قبل مقاومت ندارد و لازم است که برای حفظ آن از روکش دندان استفاده کنید.

این مقاله هم به درد شما می خورد: هزینه روکش دندان

مزایای عصب کشی دندان

برخی از مزایای روت کانال تراپی عبارتند از:

• کمک به نگه داشتن دندان طبیعی به جاش کشیدن آن
• بهبود شرایط دندان در هنگام جویدن
• رفع دندان درد
• حفظ ظاهر طبیعی دندان

مراقبت های پس از عصب کشی

هنگام از بین رفتن اثر داروی بی حسی، شما ممکن است از ناحیه دندان و لثه احساس درد داشته باشید. و حتی لثه های شما ممکن است متورم شود. بیشتر دندانپزشکان این علائم را با داروهای بدون نسخه ضددرد مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (Advil) درمان خواهند کرد. اما اگر درد دندان و لثه شما شدید شد یا بیش از چند روز ادامه داشت، حتما با دندانپزشک خود تماس بگیرید.

به طور کلی توصیه می شود که موارد زیر را پس از انجام عصب کشی رعایت کنید.

• اگر درد در ناحیه دندان و یا لثه احساس کردید و این درد تا چند روز ادامه پیدا کرد به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• در هنگام خوردن و جویدن مواد غذایی از دندان هایی که به تازگی عصب کشی کرده اید استفاده نکنید.
• بهداشت دندان ها رعایت کرده و از مشواک و نخ دندان به طور مرتب استفاده کنید.
• برا شستشوی دندان های خود از خمیردندان های فلوراید استفاده کنید.

این مقاله هم به درد شما می خورد: درمان سه سوته دندان درد

پروسه عصب کشی چندان دشوار نیست و برای شما محدودیت ایجاد نمی کند. یک روز پس از عصب کشی شما می توانید به زندگی و روال روزانه خود بازگردید. اما شما باید از جویدن مواد غذایی و خوراکی ها با دندان آسیب دیده که به تازگی آن را عصب کشی کرده اید خودداری کنید.

چند روز پس از فرآیند عصب کشی شما با دندانپزشک خود ملاقاتی خواهید داشت. دندانپزشک در این جلسه از دندان شما با کمک اشعه ایکس تصاویری تهیه خواهد کرد تا مطمئن شود عفونت روت کانال بطور کلی از بین رفته باشد. در این مرحله دندانپزشک شما، اقدام به پر کردن دائمی دندان شما خواهد کرد.

اگر ترجیح شما این است که تاج دندان بصورت دائمی در جای خود باشد، دندانپزشک ممکن است یک تاج دائمی را برای شما در نظر بگیرد. تاج در واقع دندانی مصنوعی است که می تواند از پرسلن یا طلا ساخته شود. این تاج شبیه تاج و دندان واقعی است و کسی متوجه مصنوعی بودن آن نخواهد شد.

خطرات احتمالی و عوارض عصب کشی دندان

پروسه روت کانال برای نجات دندان شما انجام می شود. با این حال، گاهی اوقات، آسیب وارد شده به مغز دندان بیش از حد عمیق است یا مینای دندان شما برای تحمل  عصب کشی بسیار ضعیف است. این عوامل می تواند منجر به از بین رفتن دندان شود. در نتیجه برخی اوقات ممکن است دندان عصب کشی شده کشیده شود.

اگر در هنگام عصب کشی دندان برخی ابزار آلوده باشد و یا به واسطه آن ها مواد آلوده وارد دندان شود و یا آنتی بیوتیک ها اثر نکنند احتمال تشکیل آبسه دندان افزایش پیدا خواهد کرد.

اگر مشکلی در رابطه با ریشه دندان خود دارید و یا درد شدیدی را از جانب مغز دندان تحمل می کنید حتما با دندانپزشک خود صحبت کنید. متخصصان دندانپزشکی به جای دندان آسیب دیده از دندان مصنوعی، پل دندان و یا ایمپلنت ها استفاده می کنند.

بعد از عصب کشی دندان چه اتفاقی می‌افتد؟

پروسه روت کانال یک روش ترمیمی دندان محسوب می شود. اکثر افرادی که تحت این عمل قرار می‌گیرند، می‌توانند تا آخر عمر از نتایج مثبت آن برخوردار شوند. با این وجود، ماندگاری نتایج به میزان مراقبت از دندان های شما بستگی دارد. درست مانند بقیه دندان های زنده و سالم که نیازمند مسواک زدن و رسیدگی بهداشتی هستند، دندان های عصب کشی شده و یا مصنوعی نیز نیازمند محافظت، مسواک زدنم و حتی نخ دندان کشیدن هستند.

👈بیش تر بخوانید: بهترین متخصص ترمیم و زیبایی دندان چه وظایفی دارد؟

هزینه عصب کشی دندان چقدر است؟

هزینه عصب کشی دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمبه میزان پوسیدگی دندان و خرابی آن، تعداد کانال هایی که نیاز به عصب کشی دارند و … .همچنین اگر دندان های عقبی نیاز به عصب کشی داشته باشند شما باید هزینه روت کانال بیش تری بپردازید زیرا مانور دادن بر روی دندان های عقبی سخت تر است. در ادامه می توانید قیمت روت کانال را در جدول زیر به طور دقیق مشاهده کنید.

جدول قیمت عصب کشی دندان در سال 1402

درمان ریشه بدون ترمیم	قیمت به تومان
پالپوتومی اورژانس (دندان دائمی)	از 1 میلیون
درمان ریشه یک کانال	از 1.8 میلیون
درمان ریشه دو کانال	از 2 میلیون
درمان ریشه سه کانال	از 2.5 میلیون
درمان ریشه چهار کانال	از 3 میلیون

عمر دندان عصب کشی شده چقدر است؟

ما وقتی درمان ریشه را انجام میدهیم تنها بافت زنده داخل ریشه های دندان را بر میداریم. اما هیچ کاری به اتصالات نگهدارنده دندان که دنان را در محل خود نگه میدارند نداریم. بنابراین اگر اتفاق خاصی نیافتد عمر دندان عصب کشی شده معمولا زیاد خواهد بود.