در سراسر دنیا، دندان‌درد از شایع‌ترین مشکلات مربوط به دندان است و یکی از عمده‌ترین دلایل مراجعه مردم به دندان‌پزشکان همین موضوع است. در هنگام دندان‌درد، بهترین راه مراجعه به دندان‌پزشک می‌باشد؛ اما دندان‌درد همیشه در طول روز اتفاق نمی‌افتد و ممکن است این درد مرموز شبانگاه به سراغ فرد آمده و به‌طور ناگهانی بروز کند. برای رفع این درد قطعاً درمان‌های خاصی وجود دارد که همگی منوط به تشخیص علت درد می‌باشد. وقتی عصب دندان دچار عفونت یا آسیب می‌شود، فرد با دندان‌درد مواجه می‌گردد. اگر درمان به‌موقع و در اسرع وقت انجام نشود، این امکان وجود دارد که دندان خراب و برای همیشه از دست برود. در صورت همراهی دندان‌درد با تب و سردرد، مراجعه به اورژانس دندانپزشکی الزامی است. درد دندان می‌تواند خفیف یا بسیار شدید باشد. همین‌طور ممکن است این درد تداوم داشته و یا گاه‌به‌گاه باشد. همچنین ممکن است علائمی نظیر درد لثه، تب و سوزش نیز همراه با دندان‌درد مشاهده شود.
علل دندان‌درد
ازجمله علل شایع در بروز دندان‌درد می‌توان به پوسیدگی دندان اشاره نمود. درصورتی‌که پوسیدگی دندان تحت درمان قرار نگیرد سبب آبسه دندان و عفونت دندانی می‌شود. عفونت دندان می‌تواند نزدیک دندان و یا در پالپ آن ایجاد گردد. در این هنگام لازم است فوراً به دندان‌پزشک مراجعه کرده و از خوددرمانی پرهیز نمایید. برای رفع درد و درمان عفونت لازم است عصب کشی انجام شود. در اینجا حضور یک متخصص حاذق و باتجربه خالی از لطف نیست.
یکی از علل نادر که در برخی از افراد دیده‌شده است بیماری‌های قلبی و حتی سرطان ریه است که می‌تواند عامل دندان‌درد باشد. همچنین حمله قلبی می‌تواند منشأ دندان‌درد بوده و این درد نشانه حمله قلبی است.
محل قرارگیری عصب واگ که از مغز به همه ارگان‌های بدن (قلب و ریه) گسترش‌یافته از ناحیه فک نیز گذر می‌کند. ازاین‌رو بیماری‌های قلبی و ریوی می‌تواند منجر به دندان‌درد شود. تحقیقات نشان داده است که تحریک اعصاب نورولوژی سبب تحریک دندان می‌شود. این اعصاب در جمجمه، دندان و صورت توسعه‌یافته‌اند. تحریک این اعصاب می‌تواند سبب احساس درد دندان در فرد شود.
درمان دندان درد
معمولاً لازم است برای رفع درد دندان، اقدمات کلینیکی و پزشکی انجام شود؛ اما ضرورتاً می‌توان از مسکن نیز تا قبل از مراجعه به کلینیک دندانپزشکی استفاده کرد. در اولین مرحله دندان‌پزشک با انجام رادیوگرافی، معاینه، پوسیدگی دندان را تشخیص داده و درمان را شروع می‌کند. ممکن است تجویز آنتی‌بیوتیک و داروی مسکن نیز از اقدامات اولیه باشد. اگر ریشه دندان دچار آسیب‌دیدگی جدی نشده باشد تنها لازم است دندان پوسیده‌ترمیم شود؛ اما اگر پوسیدگی به‌قدری شدید باشد که موجب از بین رفتن ریشه شده باشد، به‌ناچار لازم است دندان کشیده شود. اگر علت درد پوسیدگی و آسیب لثه نباشد، بیمار باید به متخصص مربوطه مراجعه کند.
کمک‌های اولیه در کنترل دندان‌درد شبانه
– استفاده از مسکن
– قرار دادن بالش بلند در زیر سر
– منع خوردن غذای اسیدی، سرد و سفت
– استفاده از دهان‌شویه یا آب‌نمک
درمان دندان‌درد با سرم فیزیولوژی دندان
سرم فیزیولوژی می‌تواند برای تسکین موقت درد و التهاب مفید باشد. همچنین این سرم می‌تواند باکتری‌ها را از بین برده و پلاک دندان و خونریزی لثه را درمان کند. استفاده از این محلول، درمان قطعی برای درد نیست بلکه می‌تواند موقتاً درد را کاهش دهد.
وقتی دندان دچار پوسیدگی شد، درون آن سوراخ ایجاد می‌شود، حفره به وجود آمده می‌تواند سبب التهاب عصب یا رگ‌های خونی و به‌طورکلی التهاب دندان شود. گاهی اوقات افراد هنگام خوردن یا نوشیدن غذاهای گرم یا سرد یا شیرین دردهای کوتاه و شدیدی را تجربه می‌کنند. اگر درد بیشتر از 3 دقیقه طول بکشد احتمالاً دندان در حال مرگ است.
عوامل بروز دندان‌درد
– پوسیدگی دندان
– سقوط از ارتفاع
– تصادفات رانندگی
– عفونت‌های سینوسی یا سینوزیت
– کجی یا به‌هم‌ریختگی دندان که موجب التهاب اعصاب دندان و درد می‌شود
– دندان عقل نهفته
– دندان قروچه
مؤثرترین راه برای پیشگیری از دندان‌درد عبارت‌اند از
– رعایت بهداشت دهان و دندان
– کاهش مصرف شیرینی‌جات
– کاهش وعده‌های غذایی
– استفاده از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه
داروهای مؤثر در دندان‌درد
داروهای مختلفی برای تسکین و کاهش درد دندان وجود دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان استامینوفن، ایبوپروفن، ژلوفن، مفنامیک اسید و … را نام برد. هنگام دندان‌درد، قبل از بدتر شدن اوضاع باید به دندان‌پزشک مراجعه کرد. دندان‌پزشک با معاینه به علل ایجاد درد ازجمله وجود آبسه، حفره، تورم لثه، ترک و سایش دندان پی خواهد برد. اگر دندان آبسه کرده باشد شاید بتوان با درمان ریشه، آن‌ها مداوا کرد اما اگر درمان کانال ریشه موفقیت‌آمیز نباشد، دندان باید از دهان خارج شود. زمانی که مینای دندان از بین برود، ریشه دندان تحریک‌شده و درد شدیدی ایجاد می‌شود. در اینجا لازم است ابتدا قسمت پوسیده برداشته و پاک‌سازی‌شده و سپس پر شود.
درد موقت دندان
طبق گفته متخصصان دندان‌پزشک بخش خارجی دندان که بیرون از لثه و قابل‌دیدن است تاج دندان نامیده می‌شود و بخش زیرین که در داخل استخوان قرارگرفته است ریشه دندان نام دارد. تاج دندان از مغز (پالپ دندان) عاج و مینا تشکیل‌شده است، ریشه نیز متشکل از 3 بخش است. بخش خارجی بافت (سمان)، داخل سمان عاج و داخل عاج هم پالپ ریشه قرار دارد.
پوسیدگی دندان، ضربه و شکستگی از جمله عوامل آسیب زننده به پالپ دندان هستند. با توجه به اینکه پوسیدگی مهم‌ترین فاکتور در آسیب رساندن به پالپ دندان است، بعد از خوردن غذا، پلاک دندان روی سطح دندان ایجادشده و اگر سطح دهان و دندان تمیز نشود، این پلاک به‌تدریج موجب پوسیدگی دندان می‌شود.
ازآنجاکه اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود پوسیدگی دندان پیشرفت خواهد شد، لازم است حداقل روزی دو بار از مسواک و نخ دندان استفاده گردد چون پس از پوسیده شدن مینا، پوسیدگی به عاج دندان رسیده و سریع‌تر بافت آن تخریب می‌شود.
آخرین دیدگاهها