کرم خوردگی دندان، یا پوسیدگی دندان، یکی از شایع ترین مشکلات دهانی است که افراد در سراسر جهان با آن روبرو می شوند. این بیماری ناشی از فعالیت باکتری ها و تولید اسیدهای مضر در دهان است که به تدریج مینای دندان را تخریب کرده و منجر به تشکیل حفره ها می شود. اگرچه پیشگیری از پوسیدگی دندان از طریق بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است، درمان های موثر نیز برای جلوگیری از پیشرفت آن وجود دارد. در این مقاله از سایت کرج دنتیستس، به بررسی جامع علل، علائم و روش های درمان کرم خوردگی دندان می پردازیم.
قبل از پرداختن به درمان کرم خوردگی دندان باید به طور کامل با این مشکل آشنا شوید:
پوسیدگی دندان به تخریب تدریجی ساختار دندان ها توسط اسیدهای تولید شده از باکتری های موجود در پلاک های دندانی اشاره دارد. این فرایند با کاهش مواد معدنی موجود در مینای دندان آغاز می شود و در صورت عدم درمان به لایه های عمیق تر دندان، مانند عاج و حتی پالپ (مغز دندان) نفوذ می کند.
کرم خوردگی دندان در چندین مرحله پیشرفت می کند:
پلاک ها به لایه ای از باکتری ها، اسیدها، و مواد غذایی تبدیل می شوند که بر روی سطح دندان ها شکل می گیرند. باکتری ها از قند و نشاسته های موجود در غذاها تغذیه کرده و اسید تولید می کنند که به مینای دندان حمله می کند.
در صورت ادامه دار بودن حمله اسیدی، مواد معدنی مینای دندان حل شده و حفره هایی کوچک در سطح دندان تشکیل می شود. حفره ها به تدریج بزرگ تر شده و به لایه های عمیق تر دندان نفوذ می کنند که این مرحله می تواند به درد و التهاب منجر شود.
برای درمان مناسب کرم خوردگی دندان باید علت آن را مشخص کنید. ممکن است پوسیدگی دندان به دلایل زیر رخ دهد:
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک نزدن منظم و استفاده نکردن از نخ دندان، باعث تجمع پلاک ها و در نهایت ایجاد پوسیدگی می شود. پاک نکردن مواد غذایی از سطح دندان ها به باکتری ها اجازه می دهد تا به سرعت تکثیر شوند و اسید تولید کنند.
مصرف مکرر مواد غذایی شیرین و نشاسته ای، به ویژه در صورت عدم پاکسازی مناسب دهان، یکی از عوامل اصلی ایجاد پوسیدگی دندان است. قندها و کربوهیدرات های ساده به راحتی توسط باکتری ها به اسید تبدیل می شوند که به مینای دندان آسیب می زند.
بزاق نقش مهمی در شستشوی دهان و خنثی کردن اسیدها دارد. افرادی که به دلیل مصرف داروها یا مشکلات دیگر با خشکی دهان مواجه هستند، بیشتر در معرض خطر کرم خوردگی دندان قرار دارند. خشکی دهان باعث کاهش تولید بزاق و افزایش احتمال تجمع باکتری ها و اسیدها می شود.
کودکان و سالمندان به دلیل ضعف مینای دندان یا کاهش ترشح بزاق، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند. علاوه بر این، عوامل ژنتیکی نیز می توانند بر ساختار دندان ها و میزان مقاومت آن ها در برابر پوسیدگی تاثیر بگذارند.
در مراحل اولیه پوسیدگی، زمانی که فقط لکه های سفید روی دندان ها دیده می شود، فلوراید درمانی می تواند به بازسازی مینای دندان و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی کمک کند. فلوراید به جذب مجدد مواد معدنی توسط مینای دندان کمک می کند و مقاومت آن را افزایش می دهد.
اگر کرم خوردگی باعث تشکیل حفره های کوچک شده باشد، دندانپزشک می تواند با استفاده از مواد پرکننده مانند کامپوزیت، آمالگام یا سرامیک، حفره ها را پر کرده و ساختار دندان را بازسازی کند. پر کردن دندان نه تنها از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری می کند بلکه از آسیب دیدن بیشتر دندان نیز محافظت می کند.
در مواردی که پوسیدگی به حدی پیشرفت کرده که بخش قابل توجهی از دندان تخریب شده است، استفاده از روکش دندان (کراون) ضروری است. روکش دندان به عنوان یک پوشش محافظ بر روی دندان قرار می گیرد و علاوه بر تقویت دندان، از آن در برابر فشارهای ناشی از جویدن محافظت می کند.
اگر پوسیدگی به پالپ دندان (عصب دندان) نفوذ کند، ممکن است به التهاب و عفونت منجر شود که نیاز به درمان ریشه دارد. در این روش، دندانپزشک با حذف پالپ عفونی و پر کردن کانال های ریشه، دندان را حفظ می کند. در نهایت، دندان با یک روکش یا پرکردگی مناسب ترمیم می شود.
در مواردی که پوسیدگی به قدری پیشرفته باشد که قابلیت ترمیم دندان پوسیده نباشد، ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.
مسواک زدن حداقل دو بار در روز با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و استفاده منظم از نخ دندان می تواند به کاهش تجمع پلاک ها و جلوگیری از کرم خوردگی دندان کمک کند. همچنین، استفاده از دهان شویه های ضد باکتری نیز مفید است.
کاهش مصرف مواد غذایی شیرین و نشاسته ای و جایگزینی آن ها با مواد غذایی سالم مانند میوه ها، سبزیجات و لبنیات می تواند به حفظ سلامت دندان ها کمک کند. مصرف غذاهایی که حاوی فلوراید طبیعی هستند، مانند ماهی و چای سبز، نیز می تواند به تقویت مینای دندان کمک کند.
فلوراید یکی از موثرترین عوامل در پیشگیری از کرم خوردگی دندان است. استفاده از خمیر دندان و دهان شویه های حاوی فلوراید و در برخی موارد، درمان های موضعی فلوراید توسط دندانپزشک می تواند به تقویت مینای دندان و کاهش خطر پوسیدگی کمک کند.
بازدیدهای منظم از دندانپزشک، حداقل هر شش ماه یک بار، برای بررسی وضعیت دندان ها و تمیز کردن حرفه ای آن ها بسیار مهم است. این بازدیدها می توانند به تشخیص زودهنگام کرم خوردگی و جلوگیری از پیشرفت آن کمک کنند.
این ها برخی از مهم ترین مقالات سایت دندانپزشکی کرج دنتیستس در ارتباط با مشکلات سلامت دهان و دندان است که ممکن است برای شما مفید باشد:
کرم خوردگی دندان به دلایل مختلفی رخ می دهد که دندانپزشک با روش های مانند پر کردن، فلوراید تراپی، روکش و عصبی می تواند آن را درمان کند. البته در برخی از موارد ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.