در سراسر دنیا، دندان درد از شایع ترین مشکلات مربوط به دندان است و یکی از عمده ترین دلایل مراجعه مردم به دندانپزشکان همین موضوع است. در هنگام دندان درد، بهترین راه مراجعه به دندانپزشک می باشد. اما باید در نظر داشت که این درد همیشه در طول روز اتفاق نمی افتد و ممکن است این درد مرموز شبانگاه به سراغ فرد آمده و به طور ناگهانی بروز کند. برای رفع این درد قطعاً درمان های خاصی وجود دارد که همگی منوط به تشخیص علت دندان درد می باشد.
وقتی عصب دندان دچار عفونت یا آسیب می شود، فرد با دندان درد عفونی مواجه می گردد. اگر درمان به موقع و در اسرع وقت انجام نشود، این امکان وجود دارد که دندان خراب و برای همیشه از دست برود. در صورت همراهی دندان درد با تب و سردرد، مراجعه به اورژانس دندانپزشکی الزامی است. درد دندان می تواند خفیف یا بسیار شدید باشد. همین طور ممکن است این درد تداوم داشته و یا گاه به گاه باشد. همچنین ممکن است علائمی نظیر درد لثه، تب و سوزش نیز همراه با درد مشاهده شود. در ادامه با مجله کرج دنتیست همراه باشید.
دندان درد به انگلیسی toothache نام دارد. از جمله علل شایع در بروز درد می توان به پوسیدگی دندان اشاره نمود. در صورتی که پوسیدگی دندان تحت درمان قرار نگیرد سبب آبسه دندان و عفونت دندانی می شود. عفونت دندان می تواند نزدیک دندان و یا در پالپ آن ایجاد گردد. در این هنگام لازم است فوراً به دندانپزشک مراجعه کرده و از خود درمانی پرهیز نمایید. برای درمان سه سوته دندان درد لازم است عصب کشی انجام شود. در اینجا حضور یک متخصص حاذق و باتجربه خالی از لطف نیست.
یکی از علل نادر که در برخی از افراد دیده شده است بیماری های قلبی و حتی سرطان ریه است که می تواند عامل درد باشد. همچنین حمله قلبی می تواند منشأ درد در دندان بوده و این درد نشانه حمله قلبی است.
محل قرارگیری عصب واگ که از مغز به همه ارگان های بدن (قلب و ریه) گسترش یافته از ناحیه فک نیز گذر می کند. از این رو بیماری های قلبی و ریوی می تواند منجر به درد در دهان شود. تحقیقات نشان داده است که تحریک اعصاب نورولوژی سبب تحریک دندان می شود. این اعصاب در جمجمه، دندان و صورت توسعه یافته اند. تحریک این اعصاب می تواند سبب احساس درد در دهان و دندان فرد شود.
معمولاً لازم است برای رفع درد دندان، اقدمات کلینیکی و پزشکی انجام شود؛ اما ضرورتاً میتوان از مسکن نیز تا قبل از مراجعه به کلینیک دندانپزشکی استفاده کرد. در اولین مرحله دندانپزشک با انجام رادیوگرافی، معاینه، پوسیدگی دندان را تشخیص داده و درمان را شروع میکند. ممکن است تجویز آنتیبیوتیک و داروی مسکن نیز از اقدامات اولیه باشد. اگر ریشه دندان دچار آسیبدیدگی جدی نشده باشد تنها لازم است دندان پوسیدهترمیم شود؛ اما اگر پوسیدگی بهقدری شدید باشد که موجب از بین رفتن ریشه شده باشد، بهناچار لازم است دندان کشیده شود. اگر علت درد پوسیدگی و آسیب لثه نباشد، بیمار باید به متخصص مربوطه مراجعه کند.
✍بیشتر بخوانید: پل یا بریج دندان را بیشتر بشناسید.
سرم فیزیولوژی می تواند برای تسکین موقت دندان درد شدید و التهاب مفید باشد. همچنین این سرم می تواند باکتری ها را از بین ببرد و پلاک دندان و خونریزی لثه را درمان کند. استفاده از این محلول، درمان قطعی برای درد نیست بلکه می تواند موقتاً درد را کاهش دهد.
وقتی دندان دچار پوسیدگی شد، درون آن سوراخ ایجاد می شود. حفره به وجود آمده می تواند سبب التهاب عصب یا رگ های خونی و به طور کلی التهاب دندان شود. گاهی اوقات افراد هنگام خوردن یا نوشیدن غذاهای گرم یا سرد یا شیرین دردهای کوتاه و شدیدی را تجربه می کنند. اگر درد بیشتر از 3 دقیقه طول بکشد احتمالاً دندان در حال مرگ است.
داروهای مختلفی برای تسکین و کاهش درد دهان وجود دارد که از جمله آن ها می توان استامینوفن، ایبوپروفن، ژلوفن، مفنامیک اسید و … را نام برد. هنگام درد، قبل از بدتر شدن اوضاع باید به دندانپزشک مراجعه کرد. دندانپزشک با معاینه به علل ایجاد درد از جمله وجود آبسه، حفره، تورم لثه، ترک و سایش دندان پی خواهد برد. اگر دندان آبسه کرده باشد شاید بتوان با درمان ریشه، آن را مداوا کرد. اما اگر درمان کانال ریشه موفقیت آمیز نباشد، دندان باید از دهان خارج شود. زمانی که مینای دندان از بین برود، ریشه دندان تحریک شده و درد شدیدی ایجاد می شود. در اینجا لازم است ابتدا قسمت پوسیده برداشته و پاک سازی شده و سپس پر شود.
✍بیشتر بخوانید: علل مختلف ایجاد زبان سبز را بشناسید.
طبق گفته متخصصان دندان پزشک بخش خارجی دندان که بیرون از لثه و قابل دیدن است تاج دندان نامیده می شود. بخش زیرین که در داخل استخوان قرار گرفته است ریشه دندان نام دارد. تاج دندان از مغز (پالپ دندان) عاج و مینا تشکیل شده است، ریشه نیز متشکل از 3 بخش است. بخش خارجی بافت (سمان)، داخل سمان عاج و داخل عاج هم پالپ ریشه قرار دارد.
پوسیدگی دندان، ضربه و شکستگی از جمله عوامل آسیب زننده به پالپ دندان هستند. با توجه به اینکه پوسیدگی مهم ترین فاکتور در آسیب رساندن به پالپ دندان است، بعد از خوردن غذا، پلاک دندان روی سطح دندان ایجاد شده و اگر سطح دهان و دندان تمیز نشود، این پلاک به تدریج موجب پوسیدگی دندان می شود.
از آنجا که اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود پوسیدگی دندان پیشرفت خواهد شد، لازم است حداقل روزی دو بار از مسواک و نخ دندان استفاده گردد چون پس از پوسیده شدن مینا، پوسیدگی به عاج دندان رسیده و سریع تر بافت آن تخریب می شود.
روش های زیادی برای درمان خانگی دندان درد وجود دارد. این موارد عبارتند از: